Programy medytacyjne dla dzieci są od wielu lat realizowane z dużym powodzeniem w Wielkiej Brytanii oraz Stanach Zjednoczonych. W okręgu szkolnym San Francisco program codziennych medytacji dla trudnych uczniów „Quite time” realizowany jest przez fundację Tonic For The Soul. Uczniowie, którzy biorą w nim udział, praktykują medytację dwa razy dziennie przez 15 minut. Po czterech latach od wprowadzenia programu do szkół okazało się, że poziom zawieszeń w nauce spadł aż o 79%, zaś obecność uczniów na lekcjach wzrosła o 98,3%, polepszyły
się także wyniki nauczania.
Z kolei w Baltimore fundacja Holistic Life od 2002 roku prowadzi dwa programy dla uczniów szkół podstawowych i średnich: „Holistic Me After School” oraz „Mindful Moment Program”. Podczas obu programów uczniowie odbywają dwie 15 minutowe praktyki medytacyjne w ciągu dnia, mogą także skorzystać z tak zwanego „pokoju wyciszenia”. Wielu z nastolatków przychodzi tam regularnie, by zapanować nad stanami lękowymi i stresem oraz poradzić sobie z wynikającymi ze stresu bólami głowy, problemami żołądkowymi i emocjonalnymi. Praktyka wygląda najczęściej tak, że przez 5 minut instruktor odbywa z uczniem ukierunkowaną na problem rozmowę, a następne 15 minut dedykowane jest medytacji uważnościowej, która jest dobierana dla każdego ucznia indywidualnie. Do tego dochodzą ćwiczenia oddechowe, a czasami także krótka sesja jogi. Całe spotkanie średnio trwa około 20 minut, ale w razie potrzeby może zostać przedłużone. Dzięki tym programom w szkole utrzymuje się wysoki, 85% poziom obecności w szkole, a w ciągu całego roku szkolnego nie odnotowano ani jednego przypadku zawieszenia w nauce. Dzieci natomiast lepiej radzą sobie ze złością, lękiem i emocjami.
W Wielkiej Brytanii od 2007 roku działa Mindfulness in Schools Project. W czasie 10 specjalnie przygotowanych lekcji młodzi ludzie uczą się praktyk uważnościowych, pracy z oddechem, metod radzenia sobie ze stresem, niepokojem i lękiem, podnoszą świadomość własnego ciała i emocji, poprawiają koncentrację, a także uczą się jak radzić sobie z codziennymi problemami, takimi jak egzaminy, relacje z innymi, kłopoty z zaśnięciem czy nieporozumienia rodzinne. Okazało się, że u osób biorących udział w programach medytacyjnych stwierdzono mniej objawów depresji, lepsze radzenie sobie ze stresem, a także zdecydowanie lepsze samopoczucie.
Warto także wspomnieć o programie MindUP realizowanym przez fundację amerykańskiej aktorki Goldie Hawn. Program ten składa się z 15 lekcji, podczas których dzieci uczą się między innymi technik oddechowych, medytacji oraz umiejętności z zakresu inteligencji emocjonalnej.
Program wprowadzono w 400 amerykańskich i brytyjskich szkołach podstawowych. Dowody wskazują niezbicie, że stymuluje on pozytywne zachowania dzieci, poprawia zdolności kognitywne oraz pamięć, dzieci lepiej się uczą, są spokojne, panują nad swoimi emocjami, mają więcej empatii, a przede wszystkim czują się szczęśliwsze.
Podobnych programów pojawia się coraz więcej na całym świecie i wszędzie przynoszą one podobne, pozytywne efekty wychowawcze, zdrowotne i społeczne. Warto zatem sięgnąć po dobre wzorce i wprowadzić je także w Polsce, ku pożytkowi dzieci, rodziców i wychowawców.
Dorota Mrówka